ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY U KOTÓW- czy naprawdę istnieje?

 

 

Zapalenie skóry u kotów przebiegające ze świądem różni się od atopowego zapalenia skóry u psów pod wieloma względami. Istnieją również podobieństwa w obrazie klinicznym, lecz jest ich znacznie mniej niż różnic. Fundamentalną różnicą w przebiegu zapalenia skóry ze świądem u kotów jest brak udziału przeciwciał klasy IgE w patogenezie choroby. W tej sytuacji sens wykonywania śródskórnych testów alergicznych i serologicznych u kotów podejrzanych o reakcję nadwrażliwości stoi pod znakiem zapytania. Dlatego lekarzowi weterynarii trudno interpretować wyniki testów alergicznych u kota.

 

W przeciwieństwie do psów u kotów nie ma dowodów na genetyczne tło atopii, a predyspozycje rasowe nie są udowodnione.

 

Ze względu na te wszystkie czynniki proponuje się, aby u kotów zmiany skórne przebiegające ze świądem i związane z reakcją nadwrażliwości na alergeny środowiskowe określać nie jako atopowe zapalenie skóry, tylko jako zapalenie skóry związane z nadwrażliwością na alergeny środowiskowe, niebędące alergią pchlą ani nietolerancją pokarmową (ang. NF/NF HD).

 

OBJAWY KLINICZNE:

 

Podobnie jak u psów pierwsze objawy pojawiają się do 3. roku życia. Cechą stałą jest obecność świądu objawiającego się drapaniem, wygryzaniem oraz wylizywaniem określonych obszarów skóry. Koty jednak często reagują w ten sposób na świąd w skrytości i pod nieobecność właściciela. Może doprowadzić do licznych samouszkodzeń, nie ujawniając swoich problemów przy właścicielu, a nawet wręcz go unikają. Dodatkowo sytuację utrudnia fakt, że ten gatunek przywiązuję ogromną wagę do toalety swojego ciała. W przypadku części pacjentów, opierając się wyłącznie na wywiadzie, trudno odróżnić przejawy świądu od zachowań towarzyszących codziennej toalecie. W takich sytuacjach pomocne mogą się badanie trichogramu na obecność mechanicznych uszkodzeń łodyg włosowych, informacja o wymiotach treścią pokarmową zawierającą włosy lub stwierdzenie obecności dużych ilości włosów w kale.

 

W przypadku kotów z tym zapaleniem skóry obserwowane są cztery zasadnicze fenotypy zmian skórnych:

1. symetryczne wyłysienia
2. prosówkowe zapalenie skóry
3. zespół tzw. dermatoz eozynofilowych (ziarniak, płytka, wrzód)
4. dermatozy okolicy głowy i szyi

 

 

U kota znacznie rzadziej obserwuje się łojotokowe zapalenie przewodów słuchowych lub zapalenie przestrzeni międzypalcowych, a także wtórne zapalenie bakteryjne.

Zdarzają się natomiast, szczególnie u ras długowłosych, zakażenia drożdżakowe, których eliminacja wydaje się konieczna do poprawy stanu klinicznego pacjenta. Opisuje się również możliwość przebiegu choroby w postaci uogólnionego łojotoku lub rumienia okolicy twarzowej oraz koniuszków małżowin usznych z ich przełysieniami. Niestety, opisanie formy zmian skórnych występują również w przebiegu innych chorób skóry, niekoniecznie tła alergicznego. Na przykład symetryczne wyłysienia często są klasycznym objawem zaburzeń tła psychogennego i powstają wskutek nadmiernego wylizywania, jednak mają one charakter niezapalny. W przypadku prosówkowego zapalenie skóry należy brać pod uwagę również alergiczne pchle zapalenie skóry.

 

Zestaw kryteriów do diagnozowania reakcji nadwrażliwości skórnej u kotów, niezwiązanej z nietolerancją pokarmową:

1. obecność zmian skórnych po obydwu stronach ciała
2. obecność przynajmniej dwóch z czterech następujących zmian skórnych:
   • symetryczne wyłysienia
   • prosówkowe zapalenie skóry
   • eozynowa forma zapalenie skóry
   • owrzodzenia i nadżerki na głowie i (lub) szyi
3. obecność symetrycznych wyłysień
4. obecność zmian chorobowych w obrębie warg
5. obecność nadżerek lub owrzodzeń na podbródku lub szyi
6. brak zmian skórnych na zadzie
7. brak zmian skórnych w postaci niesymetrycznych wyłysień na zadzie lub ogonie
8. brak grudek lub guzków

 

Obecność pięciu z powyższych kryteriów daje nam 75% czułości i 76% swoistości w diagnozowaniu rekcji nadwrażliwości u kotów niezwiązanej z nietolerancją pokarmową.

 

U kota z całorocznie występującym świądem powinno się przeprowadzić test z dietą hipoalergiczną trwającą ok. 6-8 tyg., zakończony prowokacją dietetyczną celu wykluczenia nadwrażliwości pokarmowej.

 

LECZENIE:

 

Leczeniem przyczynowym u kota z zapaleniem skóry związanym z alergenami środowiskowymi, niebędącym alergią pchlą i nietolerancją pokarmową, jest ograniczanie narażenia zwierzęcia na uczulające go alergeny. W praktyce jest to trudne, często wręcz niemożliwe. Analogicznie do procedur wdrażanych w przypadku atopii psa i człowieka, w sytuacji na nadwrażliwość na alergeny roztoczy kurzu domowego powinno się często wietrzyć pomieszczenia, w których przebywa zwierzę, usunąć z mieszkania wyposażenie gromadzące kurz (meble z obiciami tapicerskimi, dywany) oraz zadbać, aby pomieszczenia nie były zbyt wilgotne. Posłanie kota powinien stanowić koc lub materacyk ze sztucznego tworzywa- łatwy do wymiany, wietrzenia, częstego prania. Za skuteczne uważa się również akarycydy w formie aerozoli lub proszków, niszczące jaja i formy dorosłe roztoczy.

 

Terapia objawowa obejmuje podawanie leków przeciwzapalnych. Za leki o najsilniejszych właściwościach przeciwzapalnych uważa się glikokortykosteroidy. Są na ogół stosunkowo dobrze tolerowane przez koty, lecz powinny być stosowane w najniższej skutecznej dawce ze względu na możliwość wystąpienia efektów ubocznych (cukrzyca, zespół Cushinga, zakażenie dróg moczowych).

 

 

Pomocne są również kąpiele w szamponach łagodzących lub miejscowe stosowanie preparatów steroidowych. Te formy leczenia nie są jednak tolerowane przez wszystkich pacjentów.

 

 

 

Pamiętaj, że w razie wystąpienie jakichkolwiek niepokojących objawów u Twojego pupila, należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii. Nie wolno leczyć zwierząt na własną rękę!