ALERGIA U PSÓW

 

Choroby skóry należą do najczęstszych powodów wizyt w gabinetach weterynaryjnych. Praktycznie każdy właściciel psa miał mniejsze lub większe kłopoty dermatologiczne u swego pupila. Przyczyną tego stanu rzeczy są coraz częściej występujące choroby o podłożu alergicznym. Psy mające wrodzoną predyspozycje do nadwrażliwości na czynniki zewnętrzne nazywane są atopowymi.

 

Czynnikami uczulającymi mogą być:

- jad pchli
- alergeny pokarmowe
- alergeny wziewne
- alergeny kontaktowe

 

 

·       ALERGICZNE PCHLE ZAPALENIE SKÓRY,

zwane alergią pchlą to częsta choroba skóry u psów. Jej przyczyną jest inwazja pcheł.
Uczulenie pojawia się sezonowo w okresie lata i wczesnej jesieni, zwykle od sierpnia do listopada. Jego objawem jest silne swędzenie skóry, spowodowane alergenami występującymi w ślinie pcheł. Choroba dotyczy wszystkich ras, częściej psów długowłosych. Psy różnie reagują na pchlą inwazję. Niektóre dobrze znoszą nawet duże zapchlenie, inne, skłonne do nadwrażliwości, źle. Wówczas drapią się, najczęściej w okolicach ogona, grzbietu, szyi, podstawy uszu i okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Często wyrywają sierść i wylizują skórę, na której pojawiają się wyłysienia. By zlikwidować lub zmniejszyć te objawy, wystarczy usunąć podstawową przyczynę - pchły.

Powodem zapchlenia psów są trzy gatunki pcheł, m.in. także pchła kocia. Do inwazji dochodzi przez bezpośredni kontakt między zwierzętami, na których żerują te pasożyty, ponieważ skaczą one na duże odległości (30 cm). Te małe owady (2-4 mm długości) odżywiają się krwią swoich żywicieli. Samice pcheł składają jaja na psie, w szparach podłogi i w wilgotnej glebie. Okres znoszenia jaj trwa 2-10 dni; może ich być 400-500 sztuk. Z jaj wylęgają się larwy, które żyją w szparach podłogi lub legowisku (rzadko na zwierzęciu). Żywią się szczątkami organicznymi, szczególnie kałem owadów dorosłych. Przekształcają się w poczwarki przebywające w kokonie. Młode pchły opuszczają kokon, rozrywając go.

TEST
Pchły na psie najłatwiej znaleźć w okolicach, gdzie włosy są rzadkie, np. na brzuchu i w pachwinach. Ale by potwierdzić inwazję pcheł, nie trzeba koniecznie ich szukać. W czasie badania u ok. 50 proc. psów dotkniętych alergią pchlą w ogóle nie można wykryć dojrzałych owadów, natomiast większość tych psów ma w sierści pchle odchody. Łatwo można to potwierdzić, wyczesując sierść psa nad wilgotną kartką papieru (kartka zabarwia się na czerwono, ponieważ rozpuszcza się przetrawiona krew zawarta w odchodach).

PRZEBIEG CHOROBY
Choroba zaczyna się silnym świądem, do którego może wystarczyć ukłucie jednej pchły. Zmianą pierwotną jest zwykle rozlany, słabo dostrzegalny rumień. U psów krótkowłosych można zaobserwować pojedyncze czerwone grudki lub ich skupiska. Grzbiet psa wskutek przeczulicy staje się wrażliwy na dotyk. Zmiany rumieniowe lokalizują się w okolicy krzyżowo-lędźwiowej, na powierzchni ud, u nasady ogona, na szyi. Rzadko rozprzestrzeniają się po całym ciele. Wywołane świądem drapanie prowadzi do uszkodzeń skóry psa. Zwykle dołączają się wtórne zakażenia bakteryjne. W miejscach, w których wcześniej występował rumień, pojawiają się ropne zapalenia skóry. Jeśli z tymi objawami u psa nie zgłosimy się do lekarza weterynarii, może dojść do wtórnych uszkodzeń i długotrwałych zakażeń (liszajowacenia i zgrubienia skóry).

LECZENIE
Większość leków stosowanych w walce z pchłami nie działa toksycznie na psy. Wygodne w stosowaniu są preparaty, które nakrapla się na skórę psa (np. taki, w którym substancją czynną jest imidakloprid). Po jednokrotnym nakropleniu likwiduje on pchły na psie już po 3-5 minutach, przy czym jego skuteczność wzrasta z czasem, osiągając maksimum po 12 godzinach. Nie dopuszcza do ponownej inwazji w ciągu 4 tygodni i działa niszcząco na larwy pcheł znajdujące się w otoczeniu psa.

 

 

 

·       ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to zmiany skórne spowodowane alergenami wziewnymi lub pokarmowymi, którym towarzyszy świąd o różnym nasileniu. Najczęściej alergenami są:

ü  roztocza znajdujące się w kurzu

ü  pyłki roślin (drzew, traw)

ü  grzyby

ü  naskórek

Często choroba ta ma podłoże genetyczne. W przypadku psów, u niektórych ras AZS pojawia się dość często (np. u owczarków niemieckich, bokserów, golden retrieverów, dalmatyńczyków, seterów, foksterierów). Początek choroby przypada zazwyczaj na pierwsze 2 lata życia zwierzęcia. Obserwuje się również sezonowy charakter występowania zmian skórnych, spowodowanych AZS.

 

 

OBJAWY

Do najbardziej typowych objawów atopowego zapalenia skóry zaliczamy:

ü  uporczywy świąd i związane z nim silne drapanie i gryzienie skóry
zmiany skórne występujące w okolicach pyska, warg, okolic oczu, pachwin, pach oraz opuszek łap

ü  zmiany skórne, które przybierają postać zmian rumieniowych oraz wyłysień

ü  zapalenie spojówek

ü  zapalenie uszu

ü  zmiany astmatyczne

 

 

DIAGNOZOWANIE I LECZENIE

Leczenie polega na eliminacji alergenu, co jednak zazwyczaj bywa bardzo trudne, gdyż samo wykrycie czynnika uczulającego nie jest proste. W celu stwierdzenia, jaki alergen powoduje objawy należy wykonać testy śródskórne (podobne jak w przypadku tej samej choroby u ludzi). Jednak nie zawsze wykonanie testów likwiduje problem, ponieważ wiele zwierząt reaguje alergicznie na więcej czynników, które są bez przerwy obecne w otoczeniu, a więc niezwykle trudne do wyeliminowania. Jeśli jednak wiemy, co uczula nasze zwierzę, lekarz weterynarii może podjąć próbę odczulenia go. Istnieje kilka metod odczulania. Jedną z nich jest wprowadzenie podskórnie alergenu wodnego. Stopniowo zwiększa się jego stężenie. Terapia trwa kilka miesięcy, jednak nie daje ona gwarancji wyleczenia. Inną metodą jest najczęściej stosowana terapia sterydowymi środkami przeciwzapalnymi (tzw. kortykosteroidami) lub niesterydowymi środkami przeciwzapalnymi. Tu również nie ma pewności, że zwierzę zostanie w stu procentach wyleczone. Istnieje też bardzo kosztowna metoda odczulania cyklosporynami. Są to leki obniżające aktywność układu odpornościowego stosowane po przeszczepach. Terapia trwa od kilku miesięcy do dwóch lat. Jednak ze względu na koszt takiej terapii, niewielu właścicieli zwierząt może sobie na nią pozwolić. Należy pamiętać, że jeśli nasze zwierzę choruje na atopowe zapalenie skóry, to mimo stosowania leków choroba będzie niestety nawracać.

 

 

 

 

·       ALERGIA POKARMOWA

to następna częsta i frustrująca zarówno dla właściciela jak i lekarza jednostka chorobowa. Tutaj przyczyną uporczywego świądu skóry są alergeny pokarmowe.
Z badań wynika, że najbardziej alergizujące są pokarmy mięsne zwłaszcza wołowina, wątroba wieprzowa, suche kiełbasy, podroby, sery żółte, mleko, czekolada. Do nadwrażliwości pokarmowej predysponują atopia i niewydolność trzustki.

OBJAWY
Objawy są zbliżone do opisanych w Atopowym zapaleniu skóry a więc:

ü  Obustronne zapalenie uszu

ü  Zapalenie warg

ü  Obustronne zapalenie opuszek palcowych

ü  Pokrzywka przebiegająca ze świądem lub bez świądu

 

Rozpoznanie stawia się na podstawie wykluczenia innych przyczyn świądu (pchły, zakaźne zap. skóry, inne pasożyty) oraz stosowaniem diet eliminacyjnych. Stosowanie diety eliminacyjnej polega na podawaniu pokarmów zawierających białka, których zwierzę do tej pory nie jadło. Wprowadzenie diety eliminacyjnej jest celowe tylko wówczas gdy zwierzę nie ma dostępu do innych źródeł pokarmu (a więc przysmaki, witaminy, leki, zabawki, kał zjadany na trawniku itp.) Do diety eliminacyjnej najlepiej by było użyć mięsa z jakim do tej pory zwierzę się nie zetknęło a więc np. koniny, kaczki, białe ryby lub hydrolizaty białkowe typu soja. W ostateczności pozostaje mięso kurze mające b. wysoką strawność a więc najmniej alergizujące.
Źródłem węglowodanów przy tego typu dietach s± ziemniaki gotowane ze skórką, natomiast źródłem tłuszczu olej rzepakowy zawierający nienasycone kwasy tłuszczowe. Dla zwierząt rosnących zalecany jest dodatek fosforanów wapna z witaminą D3.
Obecnie na rynku znajdują się specjalistyczne diety hipoalergiczne zawierające wyselekcjonowane białka lub też hydrolizaty białkowe.
Wadą tych pokarmów jest to że niekiedy nie są zbyt chętnie przyjmowane przez psy oraz wysoka cena. Prowadzenie diety eliminacyjnej powinno trwać co najmniej 6 tygodni a najlepiej 10-12. Jeśli w tym okresie nie ma poprawy to należy szukać innych przyczyn.

 

 

·         ALERGIA KONTAKTOWA

Ma wiele postaci. Jej przyczyną są substancje zawarte w materiałach stykających się ze skórą bezpośrednio i w sposób powtarzający się. Alergie tego typu stanowią zaledwie 1 proc. innych dermatoz u psów, ponieważ ich skórę chroni sierść, a tryb życia nie sprzyja powtarzającym się kontaktom z alergenami.
Najczęściej kontaktowe zapalenie skóry jest powodowane przez leki stosowane miejscowo, szampony, wykładziny podłogowe, plastikowe miski itp. Stan zapalny na tle alergicznym ujawnia się po dłuższym czasie (wielu miesiącach). Stałym objawem klinicznym jest całoroczny świąd o bardzo zmiennym nasileniu. Zmiany lokalizują się głównie na opuszkach palców i między palcami, obejmują też słabo owłosione części ciała, na których skóra się fałduje (pachy, pachwiny, mostek, brzuch, spodnią stronę ogona i łap, mosznę).
Ale większość kontaktowych zapaleń  skóry nie ma podłoża alergicznego, choć ma podobne objawy. Jest to rodzaj podrażnienia - często np. przez detergenty, szampony używane do zbyt częstych kąpieli, obroże owadobójcze, obroże skórzane i metalowe. Zetknięcie z nimi powoduje zmiany na wargach, brodzie, szyi.